Osteopoloz, Osteomalasi
40 yaşında bayan; anne ve anneannesi yaÅŸlanınca sırtta kamburlukları olmuÅŸ ve boyları kısalmış. Annesi osteoporoz tanısı ile tedaviye alınmış. Kendisi de genetik olarak benzer bir hastalıktan endiÅŸe ediyor. Kemik kaybının tekrar artmayacağını duymuÅŸ. Olası bir osteoporozdan korunmak istiyor. Anne ve anneannesi 45 li yaÅŸlarda menopoza girmiÅŸler. Kendisi halen adet görüyor, sırtta aÄŸrı veya ÅŸekil bozukluÄŸu yok. Doktoru her kadının 45 yaşından önce bir kemik yoÄŸunluÄŸu ölçümü yaptırması gerketiÄŸini söylüyor. Ölçümde kemik kaybı bulunuyor ama henüz hastalık boyutunda deÄŸil. Halen adet görmekte olan bir kadında kemik kaybının olmaması gerektiÄŸini öÄŸreniyor. Bazı kan ve idrar tetkikleri ile sebep araÅŸtırılıyor. Ä°ncelemeler sonunda doktorun yorumu: GeçmiÅŸte yapılan zayıflama diyetleri ve son 10 yılda cildini korumak için güneÅŸten kaçması sorumlu olabilir. Düzenlenen ilaç ve egzersiz programı ile kaybettiÄŸi kemik yoÄŸunluÄŸunu yeniden kazanabilirmiÅŸ, hatta annesi bile! Takip ve tedavi altında, gelecekten umutlu...
Kemik dokusu, güçlü kalabilmek için yaÅŸlanan hücrelerini atıp yerine yeni kemik hücreleri yapan bir döngü ile yaÅŸar. Yeni hücre üreten “yapım” sisteminin az çalışması ya da eski hücreleri yokeden “yıkım” sisteminin çok çalışması sonucunda osteopeni veya osteoporoz geliÅŸir. Osteopeni kemik (mineral) yoÄŸunluÄŸunun azalması, osteoporoz ise kemik yoÄŸunluÄŸundaki azalmanın hastalık boyutuna ulaÅŸmasıdır.
Osteopeni ve osteoporoz tanısı kemik ölçümü olarak bilinen “kemik mineral yoÄŸunluÄŸu” ölçümü ile belirlenir. 25 yaşında bir insanın en yüksek yoÄŸunluÄŸa sahip olduÄŸu kabul edilerek karşılaÅŸtırma yaparak elde edilen T ve Z skorları ile tanı koyulur. Tedaviye olan cevapta yine bu deÄŸerler kullanılır. Ayrıca kan ve idrarda kalsiyum metabolizmasının belirteçleri hangi sistemin bozuk olduÄŸu hakkında önemli bilgiler verir. Yapım eksikliÄŸi ve yıkım fazlalığı durumlarında tedavi farklıdır. Etkin tedavinin yapılabilmesi için bu ayırımın yapılması ÅŸarttır. Osteoporozun tedavi edilemeyeceÄŸi veya kemik yoÄŸunluÄŸunun arttırılamayacağı genel bir yanılgıdır. DoÄŸru tanı üzerine kurulmuÅŸ uygun tedavi ile önce kayıp durdurulur. Sonra 3. yıldan itibaren kemik yoÄŸunluÄŸu artırılabilir.
En sık görülen osteopeni ve osteoporoz nedenleri: Menopoz, yeterli güneÅŸ ışığı görmemeye baÄŸlı D vitamini eksikliÄŸi (osteomalazi), sık ve tekararlayan zayıflama diyetleriyle oluÅŸan beslenme bozuklukları, çeÅŸitli tiroid-paratiroid hormon dengesizlikleri, böbrek hastalıkları, inaktivite adı verilen yetersiz hareket etme ve bazı ilaçların uzun süreli kullanımlarıdır.